Met Pasen eten we vaak een eitje extra. Veel mensen denken nog steeds dat het slecht voor de gezondheid is om veel eieren te eten, omdat er cholesterol in een ei zit. Daarom heeft het voedingscentrum ooit besloten om de inname van eieren te beperken tot drie per week. Ze schrijven: “Het eten van drie eieren per week past in een gevarieerde voeding”. Nu zijn er deze dagen genoeg leuke blogs te lezen over de nieuwe schijf van vijf van het voedingscentrum. Ik hou me liever aan de Schijf voor mijn Lijf, want wat gezond is qua voeding is heel individueel. Ieder mens is anders en ook hoe je reageert op verschillende voedingsmiddelen. Wel leuk om even een blog te wijden aan cholesterol. Een paar weken geleden heb ik over dit onderwerp een lezing gegeven en het onderwerp leeft, vooral in de groep mensen van 45+.
Tegenwoordig beginnen artsen al bij een totaal cholesterol van boven de 4,5 te adviseren dat er statines geslikt moeten worden om dit cholesterol omlaag te brengen. (Vroeger lag deze norm hoger, wel tot boven de 7, maar dat is een ander verhaal.) Deze statines geven bij de meeste mensen nogal wat nare bijwerkingen. Veel mensen zoeken dus naar een alternatief en dat is ook voor handen. De zogenaamde rode gist rijstcapsules werken even effectief en geven heel wat minder tot geen bijwerkingen. Toch vraag ik me als therapeut dan altijd af: waarom verhoogt ons lichaam het cholesterol? Wat is de oorzaak?
Het eerdergenoemde voedingscentrum heeft ons al jarenlang verteld dat verzadigde vetten verkeerd zijn en onverzadigde vetten ok. Tot op de dag van vandaag houden ze vast aan dat advies, terwijl het inmiddels achterhaald is. Er zijn al vele studies geweest die aangeven dat niet alle verzadigde vetten verkeerd zijn en ook hangt het ervan af wat je ermee doet. Verzadigde vetten zijn heel stabiel en zijn dus erg geschikt om mee te bakken en te frituren. Onverzadigde vetten zijn dit niet. Deze vetten, meestal oliën, zijn instabiel en worden bij verhitting snel ranzig en hierbij vormen zich dan zogenaamde transvetzuren. Meervoudig onverzadigde vetzuren zijn nog veel minder stabiel en worden dus nog veel sneller ranzig. Deze vetzuren mag je dus ook helemaal niet verhitten en moet je zelfs in de koelkast bewaren als de fles eenmaal open is. Deze transvetzuren zijn heel slecht voor onze bloedvaten. Bovendien bevatten veel van deze oliën veel linolzuur. Met name de veelgebruikte zonnebloemolie bevat erg veel linolzuur. Nu is linolzuur een omega 6 vetzuur wat ons lichaam niet zelf aan kan maken, maar we hebben er maar heel erg weinig van nodig. Ongeveer een theelepeltje per dag. Toch krijgen we vele malen meer binnen via onze voeding, via margarine en halvarine, koekjes, chips etc. Deze vetten in de vorm van smeerbotertjes en knijpflesjes zijn dus eigenlijk een deel van het probleem. We krijgen vaak te weinig omega 3 vetzuren binnen (visolie en lijnzaadolie) en veel te veel omega 6. Een teveel aan omega 6 zorgt voor ontstekingen in ons lichaam.
Dan zijn er nog de koolhydraten. Suiker en granen zijn de twee grootste leveranciers van koolhydraten in onze voeding. Deze koolhydraten zijn ongezond als we er te veel van binnen krijgen en dat is nogal snel het geval. Ik hoor mensen vaak zeggen dat ze weinig suiker gebruiken omdat ze koffie en thee drinken zonder suiker. Suiker zit echter in zeer grote hoeveelheden “verstopt” in onze voeding. Zoveel dat de gemiddelde suiker-inname gestegen is naar maar liefst 45 kilo per persoon per jaar. Omdat deze hoge inname van suiker op lange termijn leidt tot diabetes, zijn deze koolhydraten in feite slechter voor onze bloedvaten dan de juiste vetten.
Onze lever maakt 90% van ons totale cholesterol zelf aan. Zodra we meer cholesterol binnen krijgen via de voeding gaat de lever minder aanmaken en vice versa. Cholesterol is een zeer belangrijke stof in ons lichaam. We hebben het nodig om hormonen aan te maken, het is de basis voor de myeline schede om de zenuwen. Cholesterol wordt in ons lichaam met behulp van zonlicht omgezet in vitamine D en het is een hoofdbestanddeel van gal. De behoefte aan cholesterol wordt groter bij acute en chronische ontstekingen, bij verzuring van onze weefsels en zodra er ophoping is van schadelijke stoffen in onze cellen. Een voortdurend te hoge insulinespiegel (veroorzaakt door te veel koolhydraten in ons voedsel), bij bestaande insuline-resistentie of diabetes type II vraagt ook om een verhoogde behoefte want de eerste manifestatie van diabetes is artherosclerose.
Het mag duidelijk zijn dat de rol van suikers dus minstens even belangrijk zo niet belangrijker is dan die van vetten in het ontstaan van een te hoog cholesterol. De lezing over cholesterol gaat nog een keer herhaald worden. Hou hiervoor de agenda op de website in de gaten.